Filtry w rekuperacji – dlaczego są tak ważne i jak o nie dbać?

Wiosna to nie tylko świeże powietrze i więcej słońca, ale również czas, kiedy do naszych domów próbują dostać się pyłki, owady i inne drobinki z zewnątrz. Właśnie wtedy rośnie znaczenie filtrów w rekuperacji, które nie tylko poprawiają jakość powietrza w domu, ale także chronią nas i samo urządzenie. W tym artykule omawiamy, po co są filtry, jakie są ich rodzaje i jak często trzeba je wymieniać, aby rekuperacja działała efektywnie przez lata.

Po co są filtry w rekuperacji?

Filtry w systemie rekuperacji pełnią dwie główne funkcje:

1. Ochrona zdrowia domowników – oczyszczają powietrze z pyłów, cząstek smogu, owadów i innych zanieczyszczeń.

2. Ochrona urządzenia – zabezpieczają rekuperator przed zabrudzeniami, które mogłyby obniżyć jego wydajność lub spowodować awarie.

W typowym rekuperatorze znajdują się dwa filtry: jeden na powietrzu nawiewanym (ten, który wpływa na nasze zdrowie), oraz drugi – na powietrzu wyciągowym, który chroni samo urządzenie. Dobrze dobrane i czyste filtry to absolutna podstawa działania całego systemu.

Filtry to „płuca” rekuperatora

W analogii do ludzkiego organizmu filtry można porównać do płuc rekuperatora. Jeśli o nie nie dbamy – nie wymieniamy ich regularnie – to tak, jakbyśmy oddychali przez brudną maskę. Zanieczyszczone filtry mogą powodować hałas, zwiększone zużycie energii i spadek efektywności całego systemu.

Wiosna to idealny moment, żeby przyjrzeć się filtrom – szczególnie po sezonie grzewczym, kiedy powietrze bywa wyjątkowo zanieczyszczone.

Rodzaje filtrów – oznaczenia i skuteczność

Na rynku dostępne są różne filtry z oznaczeniami takimi jak M5, F7, G4 – oraz w nowszej klasyfikacji: ePM1, ePM2.5, ePM10.

• Stara norma (PN-EN 779) – popularna, łatwa do zapamiętania: im wyższa litera i cyfra (np. F9), tym dokładniejsza filtracja.

  • • Nowa norma (ISO 16890) – bardziej precyzyjna, klasyfikuje filtry według wielkości cząstek, które są w stanie zatrzymać:

    • • ePM10 – cząstki do 10 μm,

    • • ePM2.5 – do 2,5 μm,

    • • ePM1 – do 1 μm.

Im dokładniejszy filtr, tym lepiej oczyści powietrze – ale też będzie stawiał większy opór i wymagał mocniejszej pracy wentylatora. Dlatego ważne jest, by dobrać filtr adekwatnie do potrzeb.

Jak dobrać odpowiedni filtr do domu?

Wybór filtra zależy m.in. od lokalizacji i warunków:

  • • Dom blisko natury (las, wieś) – wystarczą filtry zgrubne (G3, G4), które zatrzymują owady, piasek i większe cząstki.

  • • Dom w mieście lub przy ruchliwej ulicy – lepiej zastosować filtr F7, który chroni przed drobnym pyłem i smogiem.

  • • Mieszkańcy z alergiami – warto postawić na dokładniejsze filtry (M5–F7), by ograniczyć kontakt z alergenami.

A co z zapachami? Tu wchodzą filtry węglowe

Zwykłe filtry stosowane w rekuperatorach nie usuwają zapachów. Do tego potrzebne są filtry węglowe, które neutralizują nieprzyjemne wonie – np. z sąsiednich gospodarstw, dróg czy pól. Choć są droższe i stawiają większy opór, mogą znacząco poprawić komfort życia, zwłaszcza w specyficznych warunkach.

Jak często wymieniać filtry w rekuperatorze?

Odpowiedź brzmi: to zależy.

Wpływają na to:

  • • lokalizacja domu,

  • • intensywność użytkowania systemu,

  • • klasa filtra,

  • • poziom zanieczyszczeń powietrza,

  • • sezon (np. zimą szybciej się brudzą przez smog).

Standardowo przyjmuje się wymianę co 3 do 6 miesięcy, ale najlepiej regularnie sprawdzać stan filtrów „na oko” – wyjąć, obejrzeć i ocenić. Zabrudzone filtry zwiększają opory przepływu, co może podnieść koszty eksploatacji i zmniejszyć wydajność wentylacji.

Filtry wstępne – prosty sposób na dłuższą żywotność

Jeśli urządzenie na to pozwala, warto dodać filtr wstępny (np. klasy G3 lub G4) na kanale czerpnym. Taki filtr można wymieniać co miesiąc za niewielkie pieniądze, a główny filtr będzie dzięki temu działał dłużej i skuteczniej.

Czego NIE robić z filtrami?

Najczęstszy błąd to... odkurzanie lub pranie filtrów. Tego absolutnie nie wolno robić – filtry trzeba wymieniać na nowe, nie regenerować!
Kolejny mit: „mieszkam przy lesie, mam czyste powietrze, więc nie potrzebuję filtrów”. To błąd – brak filtrów rozregulowuje cały system rekuperacji i prowadzi do nieprawidłowej pracy urządzenia.

Podsumowanie: 3 najważniejsze zasady

1. Filtry to kluczowy element rekuperacji – dbają o nasze zdrowie i pracę urządzenia.

2. Kontroluj ich stan co 2–3 miesiące – nawet jeśli urządzenie nie zgłasza potrzeby wymiany.

3. Zawsze wymieniaj na nowe, odpowiednio dobrane filtry – to inwestycja w jakość życia i sprawność instalacji.